Dodenstad
Hilversum is in één klap veranderd, de klap die op 3000 kilometer van hier, op een hoogte van 10 kilometer, vlucht MH14 treft. Mijn woonplaats is de hoofdstad geworden van een stinkende hel, waarin de doden smeken om hen namen.
Voorheen kon je een leuk rondje van 40 kilometer om Hilversum fietsen: via het Spanderswoud, de ’s-Gravelandse buitenplaatsen, stukje Nieuw-Loosdrecht en dan richting Lage Vuursche over de lange, boomrijke Noodweg. Maar nu ligt daar, zwaarder en vreselijker dan ooit tevoren, de Korporaal van Opheusdenkazerne achter een brede branding van bloemen. Nu kun je er niet meer voorbij zonder besprongen te worden door die gruwelbeelden uit Oekraïne en te denken aan de zacht grommende koelwagens, waarin een kleine 300 gruwelijk vermoorde passagiers wachten tot ze herkend worden. Hoe ze liggen, hoe ze wachten, mijn voorstellingsvermogen schiet hierbij te kort. Afschuwwekkend in ieder geval.
De Korporaal van Opheusdenkazerne.
Naadloos vloeien de helikoptershots van de Tour de France over in die van rouwend Nederland. Prachtig groene weiden. Bomen die lange schaduwen trekken. De dag die langzaam verglijdt. Hoe mooi is mijn land. Viaducten als fleurige erebogen. Bloemen op het grijze asfalt. En over de snelweg een lang snoer van dofzwarte wagens. Het is hartverscheurend. Bij stukjes en beetjes komen ze terug, de passagiers, opgesloten in 227 anonieme lijkkisten, blank hout van buiten, grijs lood van binnen.
Daar verschijnen de groene bossen van het Gooi in beeld. De stoet kruipt de rotonde op. Rechtsaf is het naar Den en Rust in Bilthoven, maar dat kan nog niet. Het gaat linksaf, richting Hollandse Rading. De vliegende camera zwenkt mee, volgt oplettend. Hier ken ik het op mijn duimpje, de verkeersdrempels incluis. Maar nooit heb ik het zo mooi gezien als nu, vanuit de lucht. Dan nadert, linksaf, de Noodweg, de groene Dodenallee, en uiteindelijk de Korporaal van Opheusdenkazerne. De ingang ziet eruit als die van een vakantiepark. Voor de poort liggen duizenden bloemen uitgestald.
Bloemen voor de poort.
Hilversum is een dodenstad geworden. Het verloor maar liefst dertien burgers bij de Oekraïense massamoord. Ik ken ze geen van allen, maar ik ken wel mensen, die ze wel gekend hebben. De woede, de afschuw en de pijn verdringen zich steeds meer. Maar het leed is vele malen groter. Hilversum is ook het inferno voor de achterblijvers geworden, de plaats waar duizenden droeve gedachten uit de hele wereld zijn samengebald, de plaats waar in de ondragelijke stank van dood en bederf gezocht wordt naar herkenning, naar namen. De plaats ook waaruit hun resten weer opgehaald zullen worden door hun geliefden en gebracht zullen worden naar een onvermijdelijk plek.
De kazerne lag altijd al verscholen in het groen alsof ze zich schaamde. Na de oorlog kreeg ze een potsierlijke taak: opleidingskamp voor de marine, midden tussen de bomen, geen water te bekennen. Het instructievaartuig, de Hr. Ms. Noord Brabant, stond onwrikbaar in het Gooise zand, wat het de spotnaam Hr. Ms Beton opleverde. Het wachtlokaal zag eruit als een boerenschuur, even krijgshaftig als een heideschaap. Dat was evenwel de schuld van de Duitsers, die de kazerne in WO2 hebben gebouwd, vlak naast het vliegveld van Hilversum, toen Fliegerhorst Hilversum geheten en vier maal groter dan de huidige grasmat. Om herkenning vanuit de lucht te voorkomen werden de kazernegebouwen opgetrokken in Gooise boerenstijl en omgeven door veel bos en smalle wegen. Een rolbaan verbond de gecamoufleerde hangar met het vliegveld en naar de grootste bunker van Fliegerhorst Hilversum liep een ondergrondse tunnel. Na de oorlog duurde het twee jaar om al dat beton en staal op te ruimen voordat de marine er haar kamp kon inrichten. Het wachthuisje met het strooien dak bleef bestaan.
Het instructievaartuig van de marine.
In 1979 maakte de marine plaats voor de geneeskundige troepen van de landmacht. De kazerne werd hernoemd in Korporaal van Opheusdenkazerne. Wat heeft die korporaal –de op één na laagste rang in het leger- gepresteerd dat hij op zo’n voetstuk is geplaatst? Tijdens de Duitse inval in de meidagen van 1940 onderscheidde ziekenverzorger Van Opheusden zich in moed beleid en trouw. Ondanks hevig vijandelijk vuur ging hij door met het verzorgen van de gewonden, ook nadat hij door een Duitse soldaat ernstig was mishandeld. Om de gewonden te beschermen, die hij naar een keet had gesleept, ging hij het vijandelijke vuur tegemoet om de Duitsers te smeken niet op de keet te schieten. Tevergeefs. Enkele jaren na zijn heroïsche optreden stierf Van Opheusden aan zijn mishandeling. De Duitser die hem dit aandeed is nooit bestraft.
Het Marine Opleiding Kamp in de naoorlogse jaren.
Een borstbeeld van de dappere hospik waakt bij de ingang over de kazerne met zijn gruwelijke doden. Zal de mens die deze onzinnige massamoord op zijn geweten heeft ooit worden bestraft? De geschiedenis herhaalt zich maar al te vaak.
Ik zelf zal nooit meer de kazerne voorbij kunnen fietsen zonder opnieuw woede, afschuw en pijn te voelen.