Spoor door Hilversum -1

14 november 2012

Vreemd om als toerist naar je eigen woonplaats te wandelen en er ook nog overdonderd te worden  door allerlei nieuwe ontdekkingen! We volgen het Westerborkpad, in het spoor van de joden die per trein van Amsterdam-Muiderpoort afgevoerd werden naar Westerbork. Hilversum ligt ook op die route.

We zwerven al sinds jaar en dag over de Westerheide, maar het Westerborkpad leidt ons naar Hilversum over een leuk pad, dat we nog nooit  gelopen hebben. Achter de groene bosschages piept een onzichtbare trein. Op deze wandeltocht is de spoorlijn nooit ver weg. Over de Laan 1940-1945 lopen we Hilversum binnen,  voor ons bekend terrein. Links zullen we zo meteen een eerste gedenkteken zien: een steen uit de groeve van Mauthausen. Maar er is niets te zien. Het monumentje is verdwenen. Nee, roepen mijn wandelgenoten, je bent in de war. Het monumentje staat heel ergens anders. Het wandelgidsje geeft hen gelijk. Pagina 69 laat zien dat het monument op de oude begraafplaats ‘Gedenkt te Sterven’ staat, in het oude hart van ons dorp.

Deze steen uit het vernietigingskamp Mauthausen zij de komende generaties een teken. 5 mei 1970.

(meer…)

Catastrofe in Echtenerbrug

10 mei 2012

In het gebied tussen het Tjeukemeer en de Tjonger liggen de wortels van de familie aan moederskant. De paar druppels Fries bloed in ons gaan brûze en siede –als in het Friese volkslied- , zodra dit prachtige stukje Friesland in beeld komt. Aan die verheerlijking van dit paradijselijke oord is een einde gekomen  toen er onlangs een sissende slang opdook: in het huisje van onze pake in Echtenerbrug had zonder dat we het wisten een oud-SS’er gewoond.

Echtenerbrug aan de rand van het Tjeukemeer.

Maar al eerder was het gedaan met mijn adoratie voor Echtenerbrug, want het speelde een kwalijke rol in de oorlogsjaren. Misschien had ik daar mijn ogen voor kunnen sluiten, ware het niet dat ik er door mijn werk mee te maken kreeg. In opdracht van de NCRV-televisie deed ik research naar het Englandspiel, een spionageaffaire die heel veel schade heeft aangericht. In Echtenerbrug  is Sturmbannführer Joseph Schreieder zijn carrière als spionnenvanger begonnen en werd het leven van verzetsman Hans Hers gebroken. Beide mannen heb ik zeer uitvoerig gesproken en leren kennen. En uit de verklaringen van beide mannen is mij gebleken dat het Englandspiel nooit zo’n catastrofe zou zijn geworden als Echtenerbrug niet zo’n verraderlijke rol had gespeeld.

(meer…)

Langs de bewegende grens

12 januari 2012

Lange Jaap

Daar staat ie dan, Lange Jaap, na 261 kilometers, dertien etappes, 3.625.000 stappen, drie uur te laat. Want drie uur eerder barstte midden in de kale Zandpolder een stortbui los die ons tot op onze ruggen kletsnat maakte. Geen enkele bescherming. Het lokkende kopje koffie op onze wandelkaart wordt buiten het seizoen niet geschonken. De bus rijdt dan ook niet en zelfs de taxichauffeur neemt in de wintermaanden zijn telefoon niet op. Er zit niets anders op dan, zompend in onze wandelschoenen, de laatste vijftien kilometers van het Hollands Kustpad af te leggen, als verkleumde drenkelingen, gestrand in het zicht van de haven. Na anderhalf uur doemt Lange Jaap op, de reddende reus aan het einde van onze wandeltocht. En verhip, de wind heeft ons alweer grotendeels droog geblazen.

(meer…)

Eerste exemplaren

30 november 2009
Het boek en bloemen voor mevrouw Lo, de oudste speelster van Nederland.

Het eerste exemplaar en bloemen voor mevrouw Eline Lo-A-Njoe, de oudste mahjongspeelster van het land.

‘Heb je de paraplu’s?’ vraag ik.
‘Heb jij de boeken?’ vraagt de uitgever.
Een uurtje later reik ik het eerste exemplaar uit van Het Nieuw Mahjong Boek. Wij zijn in de warme gezelligheid van mahjongclub De Oase te IJsselstein. Hier speelt wekelijks de oudste mahjonger van Nederland: Eline Lo-A-Njoe. Ze is 90 jaar oud en voor de gelegenheid feestelijk gekleed in een prachtige jurk. De club heeft voor vrolijke bloemen gezorgd. Er is koffie en cake. En iedereen is blij en trots. Mevrouw Lo glimlacht als een volleerde filmster en knippert nauwelijks in het flitslicht van de plaatselijke pers en van uitgever Viktor Franzen, fotograaf-in-spé. Ze is zeer vereerd met het eerste exemplaar van het boek.

De volgende dag zijn we in Haarlem bij de jongste mahjongspeler van Nederland: Luuk van Balkum, zes jaren jong. Hij krijgt het tweede exemplaar van het boek, hoewel hij nog niet kan lezen. Ook de plechtige opdracht niet, die ik voorin heb geschreven. Ook hier een klein feestje met koffie en gebak en met oma uit Schagen. Zusje Iris mag voor de gelegenheid een uurtje eerder van school en ook vader en moeder hebben vrijaf. Viktor maakt weer foto’s en Luuk bekijkt ondertussen de plaatjes uit het rijk geïllustreerde boek. Hij heeft een verhaal dat hij morgen trots op school kan vertellen.

(meer…)

Wandelen met de doden

21 april 2009

Ik ben er niet. Op 4 mei. En ook niet op 5 mei. Ik ben er nooit die dagen, maar dat is niet om principiële redenen. Ik wandel dan namelijk altijd, samen met mijn broer Martin. Dat doen we al jaren: vier dagen op stap, rugzak om, de paden op, de heuvels over en ’s avonds neerstrijken bij een hotelletje, in de hoop op een goed bed en een goede maaltijd.
Ik ben er dus wel, maar niet bij monumenten of historische plekken om bloemen te leggen, in twee minuten gedachten op te laten en het ongemak van plechtige stilte te ervaren.
Alhoewel.

foto: De Vredespoel.

(meer…)

Weer tijd voor Englandspiel

13 oktober 2008

parachutist

Englandspiel komt weer voorbij. Dat gebeurt iedere vier, vijf jaar. Dan laait de belangstelling weer op voor het tragische spionagespel tussen Duitsland en Engeland, dat zich in de Tweede Wereldoorlog voltrok. Omdat inmiddels (bijna) alle getuigen zijn overleden maar mijn boek nog steeds bestaat – zij het alleen antiquarisch – ben ik steeds een van de eersten, die wordt benaderd. Dit keer kreeg ik op bezoek: een correspondente van de Volkskrant, een redactrice van Elsevier en een journalist uit Londen, alle drie ongeduldig trappelend om te publiceren.

(meer…)

Bekende en onbekende held

24 april 2008

Erik Hazelhoff RoelfzemaPeter Tazelaar

Onlangs werd een herdenkingsdienst gehouden voor Erik Hazelhoff Roelfzema, die een jaar daarvoor overleed. Hij is dan ook een super-held geweest. Iedereen kent hem als Soldaat van Oranje, van zijn boek of van de film. Daar is niets in gelogen, hooguit wat geromantiseerd of aangedikt. Maar minstens een even grote held was Peter Tazelaar, de man die hij moest ophalen uit bezet Nederland en die steeds weer en tevergeefs in het ijskoude zeewater heeft gestaan. Peter Tazelaar is in 1993 overleden. Voor hem geen herdenkingsdienst, geen boek. Historie is soms grillig en gemakzuchtig.

foto: Erik Hazelhoff Roelfzema, Peter Tazelaar.

(meer…)

De inkomsten van mijn uitgaven

27 februari 2008

blauwe envelop

Wat ik verdien met mijn boeken, wil de fiscus ieder jaar weer weten. Hoe zit het, Rep? Kunnen we er dit jaar nog wat helicopters tegenaan gooien in Afghanistan of een Nederlandse probleemwijk opknappen? Ik hoef het hem pas uiterlijk 1 april te vertellen, maar doe het nu alvast maar. Want het is waarschijnlijk een tegenvaller voor het huidige kabinet en wellicht moeten er plannen aangepast worden. (meer…)

Eerste recensie is zeer lovend!

26 november 2007

Tot grote opluchting van de fans van Zaans groentje is de eerste bespreking van het boek zeer lovend. De twee boekenrecencisten van de VPRO radio, Paul van der Gaag en Hans Olink, waren kort en krachtig. Hij geeft ‘een ontzettend mooi beeld’ van een arm milieu uit de Zaanstreek en ‘het is zo sober en bescheiden opgeschreven doet het soms aan Maarten ’t Hart doet denken’.  ‘Ik ben er eigenlijk heel enthousiast over!’

(meer…)