Al die levens, al die doden

30 augustus 2015

6 augustus 1945. De grootste paddenstoel ter wereld schiet omhoog uit het hart van Hiroshima. Een flits, geen geluid. Drie dagen later volgt een tweede paddenstoel. Giftiger waren paddenstoelen nog nooit. De explosies veroorzaken een enorme drukgolf en intense hitte. Bijna onmiddellijk sterven 250.000 Japanners. In de jaren daarna  zullen nog enkele honderdduizenden omkomen door stralingsziekten en kanker.

Een flits, geen geluid.

Een flits, geen geluid.

Het is 70 jaar geleden en de media dienen de beelden van de bom en hun slachtoffers gretig op.  Mijn hart schrijnt bij het zien van al dat lijden. 15 augustus is een soort 4 mei maar veel minder populair. De televisie probeert nog iets te maken van de herdenking in Den Haag. Bloemen, toespraak, gedicht, interview, trage muziek. Ik kijk tegen mijn zin, maar ik mag al de  doden van die vreselijke oorlog in het Verre Oosten nooit vergeten, niet de vijanden, niet de vrienden.

Ik heb hun graven gezien in de blakerende tropenzon: de rijen ondenkbaar witte zerken op onberispelijke erevelden. Ik heb ze proberen te tellen: de bielzen onder de Birma-spoorlijn. Iedere twee bielzen één dode. Ik heb hun uitgebeitelde namen gelezen. J. P. van Aken, H. Zijlstra, D. Vrolijk. Duizenden.  Gestorven voor het vaderland, de vrijheid, het volk, de koningin. Voor wie en wat al niet. Het is niet te bevatten. (meer…)

Andermans boeken

3 september 2012

Zwijgende boeken

Zelf kon ze geweldig zwijgen maar haar boeken overtreffen haar glorieus. Ze staan met hun ruggen naar me toe, als gijzelaars wachtend op een nekschot. Pak maar wat je wilt, heeft Kees gezegd. Ik scan de titels maar op iedere rug staat Fred, Fred, Fred. Fred is dood, gecremeerd en terug gebracht tot twee-en-een-halve kilo as.

Nu moet ook haar boekenkast er aan geloven. Het is vooral opera, heel veel opera. Dat was haar passie. Toen het nog kon, vloog ze regelmatig naar New York om er zoveel mogelijk opera’s op te slurpen, meestal meerdere op één dag. Beladen met cd’s keerde ze terug. Hier staan ze, in gelid, plank na plank. Ik laat ze staan. Ik hou niet van opera.

Fred belt op een moment dat ze niet kan bellen. Op zaterdagmiddagen zit ze vastgekoppeld aan een ingewikkelde machine, die haar nieren spoelt. Wij razen over de A9. Toch is het Fred. De commissie moet onmiddellijk bijeen komen, zegt ze, want ze heeft zich af laten koppelen. Ze is voorgoed gestopt met dialyseren. Dat betekent dat ze binnen veertien dagen zal overlijden. (meer…)