Eerste exemplaren
Het eerste exemplaar en bloemen voor mevrouw Eline Lo-A-Njoe, de oudste mahjongspeelster van het land.
‘Heb je de paraplu’s?’ vraag ik.
‘Heb jij de boeken?’ vraagt de uitgever.
Een uurtje later reik ik het eerste exemplaar uit van Het Nieuw Mahjong Boek. Wij zijn in de warme gezelligheid van mahjongclub De Oase te IJsselstein. Hier speelt wekelijks de oudste mahjonger van Nederland: Eline Lo-A-Njoe. Ze is 90 jaar oud en voor de gelegenheid feestelijk gekleed in een prachtige jurk. De club heeft voor vrolijke bloemen gezorgd. Er is koffie en cake. En iedereen is blij en trots. Mevrouw Lo glimlacht als een volleerde filmster en knippert nauwelijks in het flitslicht van de plaatselijke pers en van uitgever Viktor Franzen, fotograaf-in-spé. Ze is zeer vereerd met het eerste exemplaar van het boek.
De volgende dag zijn we in Haarlem bij de jongste mahjongspeler van Nederland: Luuk van Balkum, zes jaren jong. Hij krijgt het tweede exemplaar van het boek, hoewel hij nog niet kan lezen. Ook de plechtige opdracht niet, die ik voorin heb geschreven. Ook hier een klein feestje met koffie en gebak en met oma uit Schagen. Zusje Iris mag voor de gelegenheid een uurtje eerder van school en ook vader en moeder hebben vrijaf. Viktor maakt weer foto’s en Luuk bekijkt ondertussen de plaatjes uit het rijk geïllustreerde boek. Hij heeft een verhaal dat hij morgen trots op school kan vertellen.
Luuk van Balkum bekijkt de plaatjes in het boek.
Het uitreiken van een eerste exemplaar blijft een bijzondere gebeurtenis. De eerste keer dat ik dat voor het eerst mocht doen, was in 1977 in de Sonesta-koepel te Amsterdam. Het eerste exemplaar van mijn boek Englandspiel was voor mevrouw Connie Dourlein, de weduwe van Piet Dourlein die tijdens de voorbereidingen was overleden. Samen hadden we het concentratiekamp Mauthausen bezocht en Piet had er als riddergroet een orchidee gelegd voor zijn omgekomen lotgenoten. Tijdens de indrukwekkende ceremoniële militaire begrafenis van Piet had ik de dappere Connie geen traan zien laten, maar in de Sonesta-koepel was ze zichtbaar aangedaan en haastte ze zich terug naar haar zitplaats.
Ik was toen nog zo naief dat ik meende werkelijk een eerste exemplaar te overhandigen. Ik stelde mij voor dat onder het scherp toeziende oog van de drukker het allereerste exemplaar, dat van de persen rolde, met stille eerbied van de als maar groeiende stapel werd genomen en voorzichtig apart werd gezet ten einde een triomftocht te beginnen van drukker naar uitgever naar auteur naar te eren persoon.
Ook het tweede, derde, vierde en vijfde exemplaar dienden apart behandeld te worden om in de juiste handen terecht te komen. Wat het Englandspiel betrof waren die achtereenvolgens voor Huib Lauwers, Ben Ubbink, Trix Terwindt en de auteur zelf. Ik had toen al moeten twijfelen want ik was als eerste aan de beurt om uit handen van verzetsman Hans Hers een exemplaar te krijgen. Er werd niet bij gezegd om het hoeveelste exemplaar het ging en ik heb er ook niet naar gevraagd. Ik had het rotsvaste vertrouwen dat uitgevers dat soort belangrijke zaken nauwkeurig in de gaten hielden.
Thuis neemt prinses Margriet het boek "S.O.S. Paulus Potter" in ontvangst.
Een eerste exemplaar is zelfs zo bijzonder dat het de strengst bewaakte deuren opent. Gewapend met het eerste exemplaar van S.O.S. Paulus Potter mocht ik de bungalow binnen van prinses Margriet, de leukste en charmantste prinses van Nederland. Ze had haar enkel verstuikt en hinkte onhandig rond. De volgende dag had ze aanwezig zullen zijn bij een plechtigheid in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam met de overlevenden van de Paulus Potter. Margriet is de beschermvrouwe van de Nederlandse koopvaardij. In plaats van af te zeggen nodigde de prinses ons in haar eigen huis uit om daar het boek overhandigd te krijgen. De uitgever drukte mij het eerste exemplaar in handen, dat ik vervolgens zo plechtig mogelijk aan prinses Margriet overhandigde. Ze bedankte me hartelijk.
Zelf een boek (hier van Jacqueline Putker) krijgen is ook leuk en vererend.
Hoe bijzonder het inderdaad is om een exemplaar uit handen van de schrijver te ontvangen, mocht ik onlangs ervaren. Mijn diabetesverpleegkundige, de enthousiaste Jacqueline Putker, had me uitgenodigd voor de presentatie van haar boek Diabetes, een rugzak voor het leven. Daarin laat ze zien dat diabetes niet enkel een medisch verschijnsel is, maar dat het ook voor psychologische en sociale problemen kan zorgen. Het is een rugzak die je voor de rest van je leven met je meezeult. Omdat ik haar boodschap van harte onderschrijf en omdat ik weet hoe spannend het is om je boek ten doop te houden, voelde ik me vereerd met haar uitnodiging. Dat was ik eens te meer toen ik naar voren werd geroepen om publiekelijk ook een exemplaar -met een opdracht van haar- in ontvangst te nemen. Geweldig, stamelde ik, of woorden van gelijke strekking.
Maar met Het Nieuw Mahjong Boek is me de illusie van het eerste exemplaar ontnomen. Wonders Publishers geeft het boek in eigen beheer uit. De hele oplage werd door de drukker afgeleverd op het kantoor in ‘s-Graveland. Het is een indrukwekkende hoeveelheid dozen en ik kon de associatie met het Wereldtijdschrift van Elsschot maar niet van me afzetten. De twee eerste exemplaren, die we in IJsselstein en Haarlem uitreikten, kwamen uit een volstrekt willekeurige doos, uit een volstrekt willekeurige greep. Zelfs de onderlinge volgorde was volstrekt willekeurig en misschien heeft mevrouw Lo het tweede exemplaar gekregen en Luuk het eerste.
De paraplu’s waren voor de winnende tip: voor clubgenoot Eugenie Theunissen en voor vader Erik van Balkum. Van paraplu’s worden geen eerste exemplaren uitgereikt.
Eugenie Theunissen is bij met de paraplu van uitgever Wonders Publishing.
17 december 2009 om 13:33
Geachte heer Rep, graag kom ik in contact met u. Tot spoedig mails.
17 december 2009 om 19:45
Hans, u maakt me nieuwsgierig! Ik wacht in spanning af.
26 januari 2010 om 05:38
Dear Mr. Rep,
Thank you for all your mahjong research. I have appreciated your Great Mahjong Book. I was particularly impressed with all the early twentieth century photographs, but I couldn’t find any citations. Are these all in your personal collection, or could some erstwhile graduate student (namely, myself) find them somewhere? Thank you again for your work and consideration.
27 januari 2010 om 11:45
Dear Annelise,
Thanks for being an enthusiastic reader of The Great Mahjong Book. I hope you are a happy player of The Game of One Hundred Wonders as well.
Most of the old photographs in my book came from the Mahjong Museum (www.mahjongmuseum.com) by courtesy of Mr. James May. I heard that unfortenately Mr. May does not run this outstanding site any more.
Others pictures were taken from old Dutch newspapers and magazines.
Good luck with your study and your life!
30 oktober 2010 om 13:02
Beste Jelte,
Met veel interesse lees ik “Het groot MAHJONG boek”, dat ik onlangs aanschafte.
Vooral de vele spelvarianten vind ik interessant. Het boek lees ik niet van voor naar achter, maar meer kris-kras.
Er staat iets in het boek wat ik in het geheel niet kan plaatsen.
Ik heb het dan over het telvoorbeeld 2 op bladzijde (Basis) 33.
Je geeft daar een voorbeeld van Oost die mahjong maakt met 320 punten, Zuid die 12 punten heeft, West 56 punten en Noord 24 punten. In het voorbeeld werk je de verrekening uit.
Nu dacht ik altijd dat de persoon die mahjong maakt 14 stenen bezit, exclusief de tuinen en seizoenen en ook niet meegerekend de extra stenen door kongen verkregen. Alle andere speldeelnemers, dus de niet-winnaars zouden op dat moment 13 stenen moeten bezitten, uiteraard weer exclusief de tuinen en seizoenen en ook niet meegerekend de extra stenen door kongen verkregen.
In je rekenvoorbeeld kan ik nu niet plaatsen waarom Zuid 14 stenen heeft en daarmee zelfs mahjong is.
Op blz. 34 staat wat West heeft: die heeft maar liefst 16 stenen, een soort spel met 2 paar sluitparen. Denk er een paar van weg en ook West heeft dan een mahjong. Maar waarom 16 stenen? Vervolgens komt Noord met de 24 punten. Noord heeft ook 14 stenen en kan gewoon mahjong roepen, zou ik als leek menen.
Nu bent je een autoriteit op dit gebied en daarom zal ik gewoon een aantal dingen over het hoofd zien in bovenstaande. Maar wat? Waar zit mijn denk- of redenatiefout?
Wil je mij svp uit de droom helpen?
Uit de droom! Het is geen denk- of redenatiefout van jou, het is een redactiefout in het boek, waarover al meer oplettende lezers gestruikeld zijn. In de telvoorbeelden zijn veel te veel stenen gebruikt, waardoor de telling helemaal fout gaat. In mijn nieuwe Het Nieuw Mahjong Boek (zie http://www.mahjongboek.nl) staan de telvoorbeelden wel goed afgedrukt en van die lezers heb ik dan ook geen enkele wanhoopskreet gehoord.
Jelte Rep